ВОВЕД
Според Светска Банка, малите и средните претпријатија (МСП) играат голема улога во повеќето економии, особено во земјите во развој. МСП претставуваат најголем дел од бизнисите ширум светот и се важни генератори за создавање работни места и придонесуваат за глобалниот економски развој. Тие претставуваат околу 90% од бизнисите и повеќе од 50% од вработеноста ширум светот. Формалните мали и средни претпријатија придонесуваат до 40% од националниот доход (БДП) во економиите во развој. Овие бројки се значително повисоки кога се вклучени неформалните МСП.
Според оценките на Светска Банка до 2030 година ќе бидат потребни 600 милиони работни места за да се апсорбира растечката глобална работна сила, што го прави развојот на малите и средните претпријатија висок приоритет за многу влади ширум светот. На пазарите во развој, повеќето формални работни места се генерирани од МСП, кои создаваат седум од 10 работни места. Сепак, пристапот до финансии е клучното ограничување за растот на малите и средните претпријатија, тоа е втората најцитирана пречка со која се соочуваат МСП да ги развијат своите бизниси на пазарите во развој и земјите во развој.
Во Република Северна Македонија, 99% од вкупниот број на активни деловни субјекти се микро, мали и средни претпријатија, додека на ниво на Град Скопје овој процент изнесува 98,56%. Во РСМ има добра бизнис клима.Според Извештајот на Дуинг бизнис 2020 на Светска Банка, РСМ е рангирана на 17 место според леснотијата на водење бизнис од вкупно 190 земји, во 2019 била рангирана на 10 место а во 2018 година била рангирана на 11 место.Според Глобалниот извештај за конкурентност 2019 издаден од страна на Светски економски форум (WEF), РСМ според рангирањето за глобален индекс на конкурентност се наоѓа на 82 место од вкупно 141 земја.Според Индексот на економски слободи, кој го објавува Фондацијата Херитиџ(„The Heritage Foundation“), РСМ е рангирана на 46 место од вкупно 178 земји.
Согласно Законот за Град Скопје, во надлежност на градот е локалниот економски развој. Како една надлежност во рамките на оваа област е утврдување стратегија и давање поддршка на развојот на малите и средни претпријатија и претприемништвото. Согласно обврската која произлегува од надлежностите на Град Скопје, Секторот за локален економски развој по пат на јавен оглас ја избра компанијата Таргет Комуникации ДООЕЛ Скопје за изработка на стратегија за мали и средни претпријатија и претприемништво на Град Скопје со акционен план за период 2022-2025 година.
Прва Фаза
Првата фаза започна со воведна консултативна средба со претставници од Град Скопје. На истата беа дефинирани сите засегнати страни кои ќе бидат вклучени во изработката на стратегијата и се дефинира динамика. По завршување на средбата тимот на Таргет Комуникации пристапи кон дефинирање на концептот и методологијата за изработка на стратегија за мали и средни претпријатија и претприемништво на Град Скопје, со акционен план за периодот 2022-2025 година, како и изработка на временска рамка. Истите беа пратени до Град Скопје на одобрување.
Втора фаза
Во втората фаза е предвидена ревизија на претходната стратегија за мали и средни претпријатија и претприемништво на Град Скопје, со акционен план за периодот 2022-2025 година. За таа цел е предвидено да се направи интервјуа со релевантни претставници од Град Скопје со претходно подготвен прашалник. По направените интервјуа ќе се направи анализа на степенот на реализација на стратегијата, детален преглед на сите планирани и остварени проекти, како и планирани и реализирани средства. По целосно извршена ревизија и анализа ќе бидат дадени коментари и заклучоци.
Трета фаза
Во третата фаза беше опфатена анализа на постојната состојба во областа на претприемништво и мали и средни претпријатија во Град Скопје. При процесот на анализите се применуваат класичните научни методи (анализа, синтеза, индукција, дедукција и сл.) и релевантни специфични методи за поодделните анализи согласно потребите. За изработка на анализите се користеа официјални податоци, анализи, студии и стратешки документи подготвени од надлежни институции.
Четврта фаза
Во четвртата фаза беше анализирана законската регулатива. Исто така беше направена анализа на постоечките локални, регионални, национални релевантни стратешки документи.
Петта фаза
Во оваа фаза следеше анализа на сите фактори кои ја сочинуваат внатрешната околина на учесниците во секторот мали и средни претпријатија и претприемништво на Град Скопје (SWOT анализа). Овде ќе бидат истакнати сите силни и слаби страни на секторот мали и средни претпријатија од аспект на развој, можностите кои треба да се искористат како и заканите од други надворешни фактори. SWOT анализата ќе овозможи обезбедување на развој на малите и средни претпријатија и претприемништвото на Град Скопје, со цел успешно спроведување на стратешките цели и приоритети. Исто така ќе биде изготвена и PEST анализа со цел утврдување на надворешните фактори на влијание.
Шеста фаза
Во шестата фаза беше планирано да се одржи семинар за дефинирање на визијата, мисијата и стратешките цели, како и дефинирање и разработка на проектите, согласно стратешките приоритети. Поради пандемијата Ковид 19, Град Скопје одлучи да нема работилница и наместо тоа електронски да бидат консултирани засегнатите страни. На засегнатите страни електронски им беше пратено драфт верзија со цел да имаат можност да ги погледнат предлозите и да се вклучат во SWOT анализата со нивни предлози односно да ги посочат силните и слабите страни, како од своја лична перспектива, така и од перспективата на граѓаните, компаниите, студентите, посетителите, туристите, дипломатите и други засегнати страни. Засегнатите страни по електронски пат беа повикани да дадат свои предлози и идеи за проекти и активности.
Седма фаза
Во седмата фаза од концептот за изработка на стратегија за мали и средни претпријатија и претприемништво на Град Скопје, со акционен план за периодот 2022-2025 година, се премине на пишување на еден драфт стратешки документ, во кој беа дефинирани среднорочните цели, приоритети и активности согласно целите за одржлив развој од Обединетите Нации и Европската Унија. Драфт верзијата беше доставена до Град Скопјеза нивни коментари, сугестии и забелешки.
Осма фаза
Во осмата, односно последната фаза се опфати финализацијата на стратегија за мали и средни претпријатија и претприемништво на Град Скопје, со акционен план за периодот 2022-2025 година. Во оваа фаза беа вградени сите коментари, сугестии и забелешки дадени од претставници на Град Скопје. Откако беше финализирана, и одобрена од Град Скопје, истата беше лекторирана и преведена на албански јазик. На крај беше изработен дизајн и беше испечатена во пет печатени примероци со тврд повез.
≤ЕУР 2 милиониобрт или биланс на состојба
≤ЕУР 50.000 бруто годишенприход, изразен во МКД
ЕУР 2–10 милиониобрт или биланс на состојба
≥ ЕУР 2 милионигодишен приход, изразен во МКД, ИЛИ
< ЕУР 2милионигодишен обрт(вкупни средства воактива),изразенво МКД
< ЕУР 11милионигодишен обрт(вкупни средства воактива),изразенво МКД
Според официјалните податоци на Државниот завод за статистика, бројот на активните деловни субјекти во Република Северна Македонија во 2020 година изнесува 73061 и во однос на 2019 година е намален за 3,76%. Во 2019 во однос на 2018 година во РСМ имало зголемување на бројот на активни деловни субјекти за 4,98%. Во 2020 година намалувањето на активни деловни субјекти е резултат на пандемијата со Ковид 19, која предизвика неповолна бизнис клима. Заради ограничувањата се намали потрошувачката, а тоа влијаеше на компаниите и на намалување на нивните приходи. Претпријатијата се соочија со сериозни финансиски проблеми, некои од нив не успеаја да ги надминат и беа принудени да ги затворат.
Активните деловни субјекти на територијата на Град Скопје, исто така бележат намалување во 2020 година во однос на 2019. Во однос на големината на деловните субјекти, најголемиот број се микро (15.962), следуваат мали (10.281), па средни (470) и во најмал број (371) се големите активни деловни субјекти. Од табелите подолу може да се забележи дека намалувањето на вкупниот број на деловни субјекти во 2020 година во однос на 2019 година е предизвикано од намалување на микро и мали деловни субјекти, бидејќи кај средните и големите деловни субјекти и во 2020 година е задржан трендот на пораст. Податоците покажуваат дека пандемијата со Ковид-19 најмногу ги погодила микро и малите деловни субјекти. Додека средните и големите деловни субјекти, успеале да се справат со ситуацијата предизвикана од Ковид-19. Гледано според општини во Градот Скопје во 2020 година, се забележува дека најголемиот број на деловни субјекти се во Општина Центар (7.308), Општина Карпош (4.389), како и во Општина Аеродром (3/788).
Законот за трговски друштва е основниот закон кој ги регулира бизнис активностите во РСМ. Тој ги дефинира типовите на компании како и постапките и прописите за нивно основање и работење. Странските инвеститори го добиваат истиот третман како и локалните компании и за тоа не се потребни никакви посебни одобренија. Правната рамка вклучува едношалтерски систем кој има за цел да се справи со некои од административните бариери за влез во деловниот живот во Македонија. Според процедурите за едношалтерскиот систем, сите видови на трговски друштва се регистрираат во рок од четири часа од поднесувањето на барање. Во Република Северна Македонија има добро деловно опкружување. Според извештајот „Дуинг бизнис 2020“ на Светска Банка, РСМ е рангирана на 17 место од вкупно 190 земји според леснотијата на водење бизнис. За истиот критериум во 2019 била рангирана на 10 место, а во 2018 година била рангирана на 11 место.
Според „Глобалниот извештај за конкурентност 2019“ издаден од страна на Светски економски форум (WEF), РСМ според рангирањето за глобален индекс на конкурентност се наоѓа на 82 место од вкупно 141 земја.Според Индексот на економски слободи, којшто го објавува Фондацијата Херитиџ(„The Heritage Foundation“), РСМ е рангирана на 46 место од вкупно 178 земји.
Како што претходно наведовме, малите и средни претпријатија се најголеми креатори на работни места. Во РСМ, секторот микро, мали и средни претпријатија вработува дури 73,9% од вкупниот број вработувања. Имајќи го предвид овој факт владата креира низа мерки за мали и средни претпријатија. Агенцијата за вработување ги спроведува следните мерки и поддршки за мали и средни претпријатија:
Поддршка за самовработување
Програмата за самовработување е поддршка наменета за невработените лица да започнат сопствен бизнис. Цел на програмата е да се поддржат невработените лица во основање сопствена фирма, формализирање на веќе постоечка (неформална) дејност и во создавање дополнителни вработувања кај фирмите основани од лица со попреченост. Оваа програма вклучува обука за претприемништво, помош при развивање одржлив бизнисплан и регистрирање на дејност. Неповратните грантови ќе ги добијат во парични средства за започнување на бизнисот, како и менторство во време на започнување на бизнисот.
Поддршка за креирање на нови работни места
Поддршката за креирање нови работни места ќе влијае врз поттикнување на вработувањето на невработените лица во микро, мали и средни претпријатија, социјални претпријатија и граѓански (непрофитни) организации што се занимаваат со економска активност при вршење на дејност т.е активност класифицирана според Националната класификација на дејности, со која организациите ги остваруваат своите цели утврдени со статутот. Поддршката за вработување може да биде во форма на субвенција на плати, или во форма на грант за набавка на нова опрема и/или материјали.
Субвенционирање на плати
Целта на мерката е поддршка за вработување на невработени лица кои потешко се вклучуваат во пазарот на трудот. Корисници се микро, мали и средни фирми, социјални претпријатија и граѓански (непрофитни) организации што се занимаваат со економска активност при вршење на својата дејност, нови претпријатија основани преку Програмата за самовработување во 2020 година. Висината на финансиската поддршка изнесува 19.000 денари месечно за период од три, шест или 12 месеци за вработување на лица од целните групи. Средствата се исплаќаат еднократно за целиот период на субвенционирање, по реализацијата на вработувањето со полно работно време, во согласност со одредбите и условите наведени во Договорот за субвенција.
Вработување и раст на правни субјекти
Целта на мерката е поддршка во креирање на нови работни места во микро, мали и средни претпријатија, социјални претпријатија и граѓански организации со доделување на неповратен грант во опрема и/или материјали. Висината на грантот за вработување на едно лице на возраст над 29 години изнесува 92.000 денари, за лица на возраст до 29 години, висината на грантот за вработено едно лице изнесува 153.750 денари. За лица корисници на гарантирана минимална помош и за невработени лица од ромска етничка заедница, висината на грантот за вработено едно лице изнесува 200.000 денари, а за невработените лица кои ги изгубиле своите работни места по појава на пандемијата Ковид 19 (од март 2020 година) финансиската поддршка ќе изнесува 260.000 денари.
Проект кредитирање на микро, мали и средни претпријатија за отворање на нови работни места
Проектот кредитирање на правни субјекти за отворање на нови работни места е проект на Владата на Република Северна Македонија. Цел на проектот е на заинтересираните правни субјекти кои сакаат да го прошират или развијат сопствениот бизнис да им се овозможи поволен кредит со што ќе се отворат нови работни места. Правните субјекти може да добијат кредит во износ од 5.000 евра за секое новоотворено работно место, без ограничување на бројот на лица кои може да ги вработи.
Вработување и раст на правни субјекти кои создаваат нови работни места во
услови на КОВИД 19
Програмата има за цел да даде поддршка во креирање на работни места во микро, мали и средни претпријатија.
Имајќи го предвид еден од поголемите проблеми на малите и средни претпријатија - пристапот до квалификувана работна сила, Агенција за вработување на РСМ нуди голем број на мерки за надминување на овој проблем. Некои од нив се следните: обука на работното место за познат работодавец, обука за стручни квалификации според барања на работодавците, стручни обуки според барање на работодавците, оn-line обуки за вештини според барање на работодавците,обука за побарувани занимања и сл.
Малите и средни претпријатија за да може да инвестираат, а со тоа да ја подобруваат својата продуктивност, да ја зголемуваат својата конкурентност, да генерираат нови вработувања, да ги промовираат иновациите и да придонесуваат за економскиот раст и развој на Градот Скопје и на РСМ потребно е да имаат лесен и брз пристап до финансии. Во Република Северна Македонија, финансиски средства за мали и средни компании нудат:
2. Владини програми:
· Агенција за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој;
· Фонд за иновации и технолошки развој;
· Агенција за промоција и поддршка на туризмот;
· Министерство за економија:Поддршка и развој на мали и средни претпријатија;Развој и подобрување на конкурентноста на македонската индустрија;Развој на туризмот и угостителството во Република Македонија;
· Развојна банка на РСМ.
· Европска инвестициска банка;
· Македонска Банка за поддршка на развојот;
· Македонска развојна фондација за претпријатија;
· Швајцарска агенција за развој и соработка (SDC);
· Фонд кој нуди обука и програма за менторство во замена за удел во компаниите
· Фонд што ги поддржува- ELEVEN
· Фонд со седиште во Софија-БГ, кој инвестира во дигитални стартап компании
· Фонд во Југоисточна Европа-LAUNCHUB
· Фонд кој нуди средства до 50.000 американски долари и ги поврзува фирмите со ментори и
· инвеститори од Западна Европа и САД - STARTLABS
Според извештајот на Европска комисија за Република Северна Македонија за 2021 година одпојавата на Ковид-19, Владата воведе шест пакети посебни мерки за поддршка на деловните субјекти и граѓаните со цел да се справат со последиците од пандемијата, во вкупен износ од околу 1,2 милијарди евра. Мерките за деловна поддршка соодветно им помогнаа на компаниите кои претрпеа пад на приходите или им беше забрането да работат. Најголем дел од средствата се потрошени за субвенционирање на платите на вработените и еднократни парични средства за најпогодените стопански гранки. Развојната банка распредели 44 милиони евра заеми со нула камата на малите и средни компании со цел да се зачува ликвидноста и работните места.
Претприемачката култура е нова култура на живеење, култура на негување на лични квалитети кои ја сочинуваат основата на претприемништвото: креативност, иницијатива, одговорност, независност, способност за преземање на ризик. Преку образованието, претприемачката култура треба да биде вклучена во животот на децата и младите уште од најрана возраст. Истовремено треба да се зголемува свеста кај родителите, заедницата и образовните институции дека претприемништвото е почитувана опција во кариерата.
Под услуги за деловен развој се подразбира услуги како што се обука, трансфер на технологија, маркетинг помош, деловни совети и сл. Тие имаат за цел да им помогнат на малите и средни претпријатија да ги подобрат перформансите на нивните бизниси. Услугите за развој на бизнисот традиционално се нарекуваат нефинансиски услуги, а понекогаш се нудат заедно со кредитни и други финансиски услуги. Имајќи ја важноста на малите и средните претпријатија, потребно е Градот Скопје да овозможи пристап на малите и средни претпријатија до обуки, помош при градење на таленти, отворање на инкубатори и акцелератори, како и технолошки паркови. Со создавање на деловно технолошки паркови се овозможува давање на инфраструктурна поддршка на иновациска дејност кој го забрзува успешниот раст на стартап претпријатијата во нивната рана фаза на развој преку обезбедување на стартап претпријатија со низа на потребни ресурси и услуги.На овој начин Градот може да им помогне да растат и да станат поконкурентни и профитабилни.
На почетокот на новата, но сепак предизвикувачка деценија, која започна со тешка економска криза предизвикана од пандемијата со Ковид-19, покрај климатските, еколошките и општествените предизвици, стана уште поважно да се забрзаат двојните зелени и дигитални трансформации. „Глобалната иницијатива на OECD, Digital for SMEs Global Initiative (D4SME)“ има за цел да ја поддржи дигитализацијата на малите и средните претпријатија преку фокусирање на забрзување на дигитално управуваните трансформации во синџирите на снабдување и деловните модели, главно околу следните технолошки домени: големи податоци и вештачка интелигенција; блокчејн & DLTs; облак (cloud) компјутери; дигитални платформи; fintech; и IoT / Индустриски IoT.Уште еден приоритет на ЕУ е да се зголеми довербата на јавноста во дигиталните технологии преку обезбедување максимална заштита од сајбер-напади преку комбинација на сајбер-безбедност и етичка употреба на вештачката интелигенција.
Согласно светските и европските трендови, Градот Скопје треба да придонесува во забрзување на дигитализацијата на малите и средни претпријатија преку изградба на сеопфатна дигитална инфраструктура и обезбедување на поголем број на дигитални услуги.
Во претходната стратегија за мали и средни претпријатија и претприемништво на Град Скопје, со акционен план за период 2018-2021 година, биле дефинирани пет столба: Деловно опкружување; Претприемничко учење и претприемачка култура;Иновации; Продуктивен и конкурентен сектор на МСП (домашен и странски пазар) и Финансирање.
Во рамки на столбот:„Деловно опкружување“ биле дефинирани 27 активности/проекти. Од нив биле реализирани вкупно 18 активности/проекти и тоа континуирано, а осум активности/проекти не се реализирани и за една активност нема податок.
За столбот:„Претприемничко учење и претприемачка култура“ биле дефинирани вкупно 14 активности/проекти. Од нив биле реализирани вкупно 11активности/проекти. Три активности/проекти не биле реализирани.
Во рамки на столбот:„Иновации“ биле дефинирани вкупно 11 активности/проекти.Од нив биле реализирани вкупно осум активности/проекти, а три активности/проекти не биле реализирани.
Во рамки на столбот:„Продуктивен и конкурентен сектор на МСП“ (домашен и странски пазар) биле дефинирани вкупно 11 активности/проекти.Сите активности/ проекти континуирано се реализираат.
За последниот столб:„Финансирање“ биле дефинирани вкупно 15 активности/мерки. Од нив биле реализирани вкупно осум активности/проекти, а седум активности/проекти не биле реализирани.
PEST анализата се однесува на надворешните фактори како што се: политичките, економските, социо-културните и технолошките. При подготовка на стратешка анализа или истражување на пазарот е битно да се земат предвид овие фактори, бидејќи влијаат на целокупното работење и функционирање на сите мали и средни претпријатија во Градот Скопје.
Градот Скопје е континуирано посветен на развојот на мали и средни претпријатија и претставува активно деловно опкружување за над 25795 микро, мали и средни претпријатија, препознавајќи ги како најважни двигатели на економскиот раст и развој.
Визијата ја претставува посакуваната состојба на малите и средни претпријатија и претприемништвото во Град Скопје. Таа е една од клучните чекори за донесување на развојни одлуки и дава мотивирачка сила за имплементација на стратегијата. Визијата, всушност претставува патоказ за сите идни стратешки решенија и оперативни интервенции. При дефинирање на визијата беа земени предвид резултатите кои произлегоа од спроведените анализи. Визијата на Стратегијата за мали и средни претпријатија и претприемништво на Град Скопје е следна:
Стратешка цел: Поволно деловно опкружување
Првата стратешка цел е создавање на поволно деловно опкружување како за домашните, така и за странските претпријатија. Градот Скопје ќе го подобри координирањето и интегрирањето на своите политики што ги засегаат МСП, истовремено подобрувајќи го механизмот за обезбедување на услугите за развој на МСП.
Првата стратешка цел е поставена во насока на подобрување на локалните услови за водење бизнис и поддршка на малите и средни претпријатија во градот Скопје со цел да се задржат постоечките, но и да се поттикне отворање на нови работни места. Предвидено е мапирање на инвестициски зони на Градот Скопје, што ќе се спроведе согласно ДУП и ГУП како стратешки планови на Градот. Со мапирање на инвестициски зони ќе се зголеми ефикасноста при промоција на зоните и определување на нови потенцијални подрачја за стратешките инвеститори, посебно во подрачјата во општините каде има развиено бизнис-клима за претприемништво и нови можности за инвестиции. Предвидено е и воспоставување на меѓусебен дијалог и подобрување на инфраструктурата, услугите во градот, полесни административни процедури, пристапност во зоните и други погодности. Во соработка со општините во Градот, ќе се предвиди и проектирање на нови економски зони, кои ќе бидат центри на висока технологија, иновации и нови информациски достигнувања. Ќе се работи и на создавање на нови форми и политики за самовработување на младите преку компонентата на претприемачка работа. Континуирано финансиски ќе се поддржуваат микро, мали и средни претпријатија во Градот Скопје.
За остварување на Стратешката цел: Поволно деловно опкружување - Градот Скопје ќе преземе низа активности и проектии тоа:
Стратешка цел: Динамичен екосистем на претприемништво и иновации
Градот Скопје треба да го промовира претприемачкото учење и да ја поддржува и промовира претприемачката култура. Потребно е да се работи на подобрување на условите за претприемништво, како и поддршка за иновациската дејност во сите сфери. Градот треба да има важна улога во поврзување на образовните институции со локалните организации и фирми.Со цел поддршка на претприемништвото, Градот планира да изработи стратегија за поддршка на иновации и претприемништво на Град Скопје. Потоа е планирано да се формира локален иновациски фонд за млади претприемачи и креирање на научно-образовен локален центар. Исто така за поддршка на малите и средни претпријатија е планирано создавање на бизнис инкубатори и тоа:за жени претприемачи, за социјални претпријатија за нега на лица со попреченост и за компании за нега на домашни миленичиња.
Градот Скопје да се развие како град на нови идеи, иновации и во тренд со глобалните трендови. Со развој во оваа насока ќе се отворат можности за нови полиња на инвестирање, ќе се развијат веќе постоечки идеи и ќе се подобри самата слика на градот, како град на нови идеи, во тренд со останатите метрополи во Европа и светот.Преку конкретни мерки и активности да се поттикнат сите претприемачи да развијат нови индустриски гранки, следење на нови технологии, еко одржливи бизниси, пробивање на нови производи и услуги на пазарот. Поголема соработка со универзитетите и институтите во процесот на иновација, истражувања и развивање на нови дејности. Преку овој процес да се зачуваат талентите, односно студентите кои покажуваат стремеж кон развојот на нови технологии, нивно стипендирање, како и помош при развојот на нивните идеи и модели.
За остварување на Стратешката цел: Динамичен екосистем на претприемништво и иновации- Градот Скопје ќе преземе низа активности и проектии тоа:
Градењето на капацитети и поддршката за транзиција кон одржливост и дигитализација на малите и средни претпријатија треба да биде еден од приоритетите на Град Скопје. Конкурентната одржливост е водечки принцип и во Европа. Потребни се инвестиции и време со цел да се создаде соодветна деловна и иновациска инфраструктура за МСП. Пандемијата од Ковид-19, исто така ја потврди потребата од забрзување на дигитализацијата кај малите и средни претпријатија. Градот Скопје треба да обезбеди финансиска поддршка за експертска помош за МСП во креирање на дигиталната трансформација. Потребно е да се работи на поттикнување на воведување на модерни технологии во своето работење, со цел МСП да се приспособат на новите услови за работа предизвикани од актуелната пандемија, но и забрзаната дигитализација насекаде во светот. Доколку малите и средни претпријатија сакаат да останат конкурентни како на домашниот така и на меѓународниот пазар тие мора постојано да се надградуваат, да бидат во тек со најновите достигнувања, да го зголемуваат својот опсег на производи и услуги во согласност со потребите на пазарот. Со постигнување на продуктивност и конкурентност МСП ќеостваруваат и поголем профит. Со цел да се соочат со ваквите предизвици, малите и средните претпријатија треба да обрнат внимание на иновациските способности, на способноста да се развијат и апсорбираат нови технологии, поголемо познавање на пазарите на кои настапуваат и обезбедување на пристап до капитал. Градот Скопје може да помогне во насока на ова со финансирање на програмски активности на бизнис инкубатори и центри за развој на иновации, зајакнување на дигиталната писменост кај МСП, развивање на програми зауслуги што ќе им помогнат на МСП да влезат на странските пазари, развој на програми за трансфер на знаења, технологии, искуства и добри практики од развиените земји, обезбедување на квалитетни тренинзи за продажба на меѓународниот пазар и запознавање на МСП со европски стандарди за квалитет на услуги/производи потребни за извоз.
За остварување на Стратешката цел: Продуктивен, конкурентен и дигитализиран сектор на мали и средни претпријатија- Градот Скопје ќе преземе низа активности и проектии тоа:
Имајќи ја предвид важноста на малите и средни претпријатија во деловното опкружување како на национално ниво така и на ниво на Град Скопје, потребно е да се поддржуваат МСП преку доделување разна помош и преку информирање на малите и средни претпријатија и стартапи за поволностите и можностите за аплицирање во фондови и финансиски институции. Еден од поголемите проблеми со кој се соочуваат е токму пристапот до соодветни извори за финансирање. Инвеститорите и банките често пати се воздржуваат од финансирање на новоформираните претпријатија и малите бизниси,поради недостаток од соодветна колатерала и гаранција.
· Поддршка на настан за технички унапредувања,индустриски дизајн,трговски марки и младинско истражувачко творештво
· Поддршка на настан - Иновативно претпријатие на годината; · Организирање на форум за жени претприемачи; · Формирање на ресурсен центар за социјално претприемништво; · Финансирање на проекти од областа на циркуларната економија; · Зајакнување на соработката со Фондот за иновации и технолошки развој; · Доделување на финансиски награди за најуспешен проект од областа на социјално претприемништво; · Доделување на награди за општествено најодговорно претпријатие;
За имплементација на Акцискиот план за Стратегијата за мали и средни претпријатија и претприемништво на Град Скопје за периодот 2022-2025 година е одговорен Секторот за локален економски развој на Град Скопје, градоначалникот на Град Скопје, Советот на град Скопје, како и соодветните сектори и нивните одделенија. Секторот за локален економски развој на Град Скопје ќе го координира и надгледува неговото извршување и ќе биде одговорен за:
ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ
Стратегијата за мали и средни претпријатија и претприемништвото на Град Скопје, со Акциски план, за периодот 2022-2025 година, влегува во сила со денот на објавувањето во “Службен гласник на Град Скопје“.
Број 27- 13073/1 15 ноември 2022 година Скопје С О В Е Т Н А Г Р А Д С К О П J Е ПРЕТСЕДАТЕЛ Трајко Славески с.р.