Електронски службен гласник

ЕЛЕКТРОНСКИ СЛУЖБЕН ГЛАСНИК НА ГРАД СКОПЈЕ

Година: 2019 Број: 2
Датум на издавање: 03/01/2019

Општина: Совет на Град Скопје
Тип:Програма

Наслов: П Р О Г Р А М А за субвенционирање на граѓаните за набавка на посовремени уреди за затоплување за 2019 година
Текст:Врз основа на член 36 од Законот за локалната самоуправа (“Службен весник на Република Македонија“ број 05/02), а во врска со точка 1.6 од Програмата на активности од областа на заштитата на животната средина и природата на подрачјето на град Скопје за 2019 година (“Службен гласник на Град Скопје“ број 18/18) Советот на Град Скопје, на дваесет и деветтата седница одржана на 28 февруари 2019 година, донесе

ПРОГРАМА
за субвенционирање на граѓаните за набавка на посовремени уреди
за затоплување за 2019 година

1. Вовед
Предмет на оваа Програма е субвенционирање на граѓаните на подрачјето на град Скопје за набавка на посовремени уреди за затоплување, преку надоместување на дел од трошоците направени при купување на современ уред за затоплување на своето домаќинство, односно станбен простор. Програмата не ги опфаќа домаќинствата кои имаат или имале приклучок на градското централно греење и имаат можност за приклучок на системот за централно греење.
Со оваа Програма се појаснуваат причините за субвенционирање, се утврдуваат начинот и условите за спроведување на активностите за субвенционирање и нивното финансирање.
Субвенционирањето на граѓаните при купување на модерен систем за затоплување е активност предвидена во мерките од Планот за подобрување на квалитетот на воздухот и е дел од мерките на Акциониот план на Стратегијата за климатски промени на Град Скопје.

2. Причини за донесување на Програмата
Најголемиот проблем во областа на заштитата на животната средина, со кој се соочува Градот Скопје, е нарушениот квалитет на амбиентниот воздух во градот, особено со партикуларните честички (ПМ10 и ПМ2,5). Една од поголемите причини за емисија на овие честички е затоплувањето на домовите кои не се приклучени на централно греење, пред се заради нецелосното и несоодветно соговрување на огревното дрво, несоодветниот квалитет на дрвото и начинот на негово чување и употребата на стари, дотраени и технички неисправни печки.
Технолошкиот напредок на грејните уреди во развиените земји е втемелен на концептот на одржлив развој. Во сегментот на затоплување, тој означува задоволување на потребите на човекот без да се направат штети на животната средина.Трагајќи по еколошки прифатливи извори на енергија, денешната технологија се обидува да ја минимизира потрошувачката на енергија во домаќинствата и да постигне максимално задоволство за купувачите кои сакаат да бидат чекор пред останатите.
Посовремен уред за затоплување на домаќинствата домаќинствата се оние кои се економични, еколошки односно не користат фосилни горива, го постигнуваат максималното задоволство и обезбедуваат топол дом. Во посовремен уред за затоплување се топлинските пумпи воздух-воздух т.н. инвертер клима уред.
Топлинските пумпи во голем број случаи претставуваат најекономично решение за загревање на домови и други простории каде што престојуваат луѓе. Ги има во различни изведби, многу едноставни и евтини, но и посложени и поскапи кои со текот на користењето се поисплатливи. Топлинските пумпи се уреди кои ја одземаат топлина од една средина, најчесто од околината (воздух, вода, земја) и ја предаваат на средината со повисоко температурно ниво (за греење). Принципот на работа на топлинската пумпа е ист како и кај ладилните и клима уредите, но нејзината примарна цел е греење и ги има истите компоненти како и ладилен или клима уред. Разликата е во работните (температурните) услови. Ладилниот уред одзема топлина од средината што ја лади и ја предава на околината, а топлинската пумпа одзема топлина од околината и ја предава на повисоко температурно ниво за греење. Греењето со топлинска пумпа е економично. Како на пример за потрошена енергија од 1 Kwh се добива топлинска енергија од 3kWh, бидејќи 2 kWh се одземени од околната средина.

3. Видови топлински пумпи
Врз основа на начинот како ја извршуваат својата функција постојат неколку типови на топлински пумпи :

Топлинска пумпа воздух-воздух

Топлинската пумпа воздух-воздух одзема топлина од околниот (надворешниот) воздух и ја предава во просторијата која се грее. Всушност сите индивидуални клима уреди што денес го произведуваат режимот на греење се топлински пумпи воздух-воздух, и најпознати и најекономични се т.н. инвертер клима уред.
Кај нив електромоторот на компресорот има регулација со променливи (континуиран) број на вртежи и идеално ги следи промените на топлинскиот товар потребен за греење кој во пракса постојано се менува во текот на денот и сезоната. Ако се земе предвид работата на клима уредот во текот на целата сезона, тогаш сезонскиот греен фактор кај инвертер клима уредите може да изнесува СОР = 3,5 до 5,1. Иако се тие поскапи, разликата во цената бргу се исплатува заради помалата потрошувачка на електрична енергија. Друга предност е нивниот “нежен” старт (со мала јачина на електрична струја) и затоа се помалку подложни на дефекти.
Оперативниот опсег на работа кај топлинските пумпи воздух-воздух,во зависност од производителот, се движи во рамките од -15 до -25 ^оC.
Цента на чинење на топлинските пумпи воздух - воздух се движи од 660 до 2.500 евра зависно од производителот, типот - моделот на климатизерот и од големината на просторијата за загревање.

Топлинска пумпа воздух-вода

Кај овој тип на топлинска пумпа се одзема топлината од надворешниот воздух, која на повисоко температурно ниво на кондензаторот се предава на вода за греење со температура до 55 ^оC (кај нискотемпературните) или 80 ^оC (кај високотемпературните). Всушност ова е т.н. чилер со воздушно ладен кондензатор кој може да работи како топлинска пумпа воздух-вода со реверзибилен циклус. Денес сите производители ги нудат чилерите со два режима: ладење и греење како опција. Тие трошат 3 до 4 пати помалку електрична енергија во споредба со конвенционалните електричните бојлери кои се во масовна употреба. Можат да се употребуваат и за централно греење.
Оперативниот опсег на работа кај топлинските пумпи водух-вода, во зависност од производителот, се движи во рамките од -15 до -25 ^оC. Кај овие уреди енергетскиот фактор може да изнесува COP =3,5 до 5,1.
Цента на чинење на топлинските пумпи воздух - вода се движи од 3.500 до 8.000 евра зависно од производителот, типот и капацитетот на пумпата и големината на домот. Инсталацијата на системот со грејни тела (радијатори,подно греење или фенкојлери) се дополнителен трошок при инсталација на системот.

Топлинска пумпа вода-вода

Кај оваа топлинска пумпа се одзема топлина од вода (или индиректно од земја) и се предава на вода за централно греење. Најчесто се прави и за ладење со реверзибилен циклус. Топлинските пумпи вода-вода имаат висок греен фактор (околу 4). Но нивната инсталација е многу скапа. Водата од која што се одзема топлина е подземна (од дупнатина). Подземната вода и водата со цевки под земја во затворен круг одземаат топлина од земјата, затоа овие топлински пумпи се нарекуваат геотермални. Геотермалните топлински пумпи се одликуваат со висока термичка ефикасност и во споредба со типот воздух-воздух е што топлинскиот извор има константна температура речиси во текот на целата грејна сезона независно од надворешните услови. Од друга страна, топлинските пумпи вода-вода се доста посложени за изведување и доста поскапи особено дупчењето кое зависи од длабината на која се наоѓа поземната вода. Кај овие уреди енергетскиот фактор може да изнесува COP ≥ 4.

4. Предности на топлинските пумпи
Давањето субвенции за набавка на современи уреди на затоплување создава услови за поголем број граѓани да се одлучат да инвестираат средства за нов начин на греење, со кој ќе се намали загадувањето.
Рационалното размислување во поглед на намалување на загадувањето на воздухот, намалување на трошоците за греење и подобрување на комфорот и удобоноста на граѓанинот може да се обезбеди преку набавка на инвертер климите за загревање на домовите.
Предноста и главна одлика на овој начин на загревање е нивната економичност односно ниската потрошувачка на електрична енергија во споредба со другите системи на загревање кои трошат електрична енергија.
Инвертер климите работаат на принципот на топлотни пумпи, овозможувајќи поголема ефикасност, односно давајќи повеќе греење од поторшувачката на електричната енергија (за потрошен 1kW електрична енергија може да се добие и до 4kw топлотна енергија).
Инвертер технологијата е направена така што работата на компресорите се прилагодува на постигнатата температура односно кога се постигнува бараната температурна вредност вртежите на компресорот се намалуваат а со тоа се намалува и потрошувачката. Така да наместо да троши енергија со стартување и стопирање, инверторот ја прилагодува брзината на моторот да биде помала или поголема (зависно од постигнтата температура) и работи поефикасно на подолг период.
Со одржување на постојаниот режим на работа т.н. постојаниот чекор инвертоторот ја намалува поторшувачката на енергија за 30 % во споредба со класичните климатизери, односно се постигнува ефект при одржување на постојаниот чекор единицата продолжува да работи без притоа да троши енергија.
Доколку би направиле паралела во трошоците за греење на стан со 60 м2 за една грејна сезона во однос на греење со термо,печка, печка на дрва и климатизер инвертер би ги добиле следните пресметки :

*Вид на греење*	*Потрошувачка на енергија*	*Финансиски трошок*
Термо печка	10.920 kwh	Околу 40.000,00 ден
Печка на дрва	12 м3	Околу 37.000,00 ден
Климатизер со инвертер	4.580 kwh	Околу 18.000,00 ден

Сите овие предности, заштеда на електрична енергија преку давање повеќе топлина отколку трошење на енергија, намалување на загадувањето на амбиентниот воздух, зголемување на комфорот и удобноста на граѓанинот ја оправдува мерката за субвенционирање на климите инвертори.
Коефицинетот на перформанси кај топлинските пумпи се одредува преку COP (coefficient of performance) и претставува однос помеѓу потрошена енергија за добивање на топлинска енергија, на пример ако COP на уредот е 3,5 тоа значи дека за произведена топлинска енергија 3,5 Kwh уредот потрошил 1 Kwh електрична енергија. Колку е повисок COP-от на уредот, толку е помала потрошувачката на енергија а добиената топлинска енергија е повисока.

5. Цел на Програмата
Програмата има цел за постигнување на подолгорочни ефекети за намалување на загадувањето на воздухот преку едуцирање и поттикнување на населението за користење на обновливи извори на енергија, енергетски поефикасни методи на загревање/ладење на домовите и заштита на животната средина и природата.

6. Начин на спроведување на Програмата
Доделувањето на субвенциите ќе важи исклучиво за граѓаните чие место на живеење е на подрачјето на град Скопје, а истото ќе се реализира преку спроведување на следните активности:

Изготвување на Правилник за субвенционирање на граѓаните за набавка на посовремени уреди за затоплување, инвертер клима уред за 2019 година;

Формирање Комисија за спроведување на постапката за субвенционирање на граѓаните за набавка на посовремени уреди за затоплување за 2019 година;

Објавување на Јавен повик за надоместување на дел од трошоците за набавување на посовремени уреди за затоплување, на веб страната на Град Скопје и во печатени и електронски медиуми;

Пријавување на граѓаните за добивање субвенција преку пополнување на образец, изготвен за таа намена, кој содржи податоци за лицето што се пријавува на повикот, адресата на живеење (објектот каде е монтиран набавениот уред) и податоци за видот на печка, видот и количината на огрев користени пред набавка на новиот уред;

Проверка на пристигнатите пријави и документација од страна на Комисија формирана за таа намена;

Увид на Комисијата во станбенбениот објект и просторија во која е инсталиран уредот, а се со цел утврдување на веродостојноста на набавката и инсталацијата на уредот- пред исплата на субвенциите;

Исплата на субвенциите;

Формирање на Комисија за увид, на начинот и условите на користење на уредот за затоплување, во временски период од 2 (две) години по исплата на субвенциите и

Овозможување на пристап на Комисија во станбенбениот објект и просторија во која е инсталиран уредот, од страна на барателот на кој му биле исплатени субвенции, а истата ќе може да изврши увид во наредните 2 години по завршување на јавниот повик.

Исплатата на средствата ќе се врши во континуитет, според редот на пристигнати пријави, се’ до исполнување на предвидениот буџет за оваа намена. Градот Скопје, во зависност од динамиката на пристигнување на пријавите, периодично ќе ја известува јавноста за преостанатите средства, до крајот на повикот.

7. Услови за учество во јавниот повик за субвенционирање
При разгледување на барањата за субвенционирање, предвид ќе бидат земени оние во кои подносителот ги исполнил следните услови:

- доставил пополнет образец за Jавниот повик за доделување субвенции за набавка на посовремен уред за затоплување,

- доставил доказ дека е жител на Град Скопје, што се докажува со фотокопија на личната карта,

- доставил доказ во оригинал дека е извршено купување во 2019 година и тоа со фискална сметка или фактура со извод од деловна банка за извршена уплата,

- доставил фотографија од печката на дрва, јаглен, нафта или мазут која ја користел,

- доставил фотокопија од трансакциска сметка и

- доставил потврда за платен данок на имот за станбениот објект заклучно со 2018 година,

При теренска проверка, што задолжително ќе се спроведе кај сите барања кои ќе ги задоволат условите на првичната проверка, подносителот треба да овозможи пристап до објектот и просторијата во која се користи односно е монтиран уредот.

8. Начин и рок на пријавување
Купувачот на уредот за затоплување, барањето за надоместување на дел од трошоците, заедно со потребната документација, треба да го достави во затворен плик до Град Скопје на адреса бул.”Илинден” бр. 82, во архивата на Град Скопје (барака 16), секој работен ден од 08:30 до 15:00 часот.
Рокот за објавување на јавниот повик е веднаш по стапување во сила на Програмата за субвенционирање на граѓаните за набавка на посовремени уреди за затоплување за 2019 година, а ќе трае до 30.11.2019 година.

9. Финансирање на Програмата
Субвенционирањето на граѓаните на подрачјето на град Скопје за набавка на посовремени уреди за затоплување за 2019 година ќе се финансира од Буџетот на Град Скопје за 2019 година, програма Р1, ставка 464, подставка 464990, во износ од 20.000.000,00 денари.
Средствата ќе се користат за делумен надомест на средствата на граѓаните искористени за купување на посовремен уред за затоплување, во износ од 50% од вредноста на уредот, но не повеќе од 15.000,00 денари со вклучен персонален данок на доход.

10. Извршител на Програмата
За реализирање на оваа програма е задолжен Секторот за заштита на животната средина и Секторот за финансиски прашања.

11. Завршна одредба
Оваа програма влегува во сила со денот на објавувањето во “Службен гласник на Град Скопје“.

Број 27- 1924/1
28 февруари 2019 година
Скопје
С О В Е Т Н А Г Р А Д С К О П J Е
ПРЕТСЕДАТЕЛ
проф.д-р Љубица Јанчева с.р.

Në bazë të nenit 36 të Ligjit për vetëqeverisje lokale (“Gazeta zyrtare e RM-së” nr. 05/02) dhe në lidhje me pikën 1.6. të Programit për aktivitetet nga fusha e mbrojtjes së mjedisit jetësorë dhe të natyrës në territorin e Qytetit të Shkupit (“Lajmëtari zyrtar i Qytetit të Shkupit” nr. 18/18), Këshilli i Qytetit të Shkupit në seancën e njëzetenëntë të mbajtur më 28.02.2019, solli këtë:

PROGRAM
për subvencionimin e qytetarëve për furnizimin me pajisje
më moderne për ngrohje për vitin 2019

1. Hyrje

Lëndë e këtij Programi është subvencionimi i qytetarëve në territorin e Qytetit të Shkupit për blerjen e pajisjeve moderne të ngrohjes, duke kompensuar një pjesë të shpenzimeve të bëra gjatë blerjes së pajisjes moderne për ngrohjen e shtëpisë së tyre, përkatësisht hapësirës banesore. Programi nuk përfshin familjet që kanë ose kanë pasur lidhje me ngrohjen qendrore të qytetit dhe ato të cilët kanë mundësinë e lidhjes së tillë në sistemin e ngrohjes qendrore.

Me këtë Program sqarohen arsyet për subvencionimin, përcaktohen mënyrat dhe kushtet për zbatimin e aktiviteteve lidhur me subvencionimin dhe financimin e tyre.

Subvencionimi i qytetarëve gjatë blerjes së sistemit modern të ngrohjes është një aktivitet i parashikuar në masat e Planit për përmirësimin e cilësisë së ajrit dhe është pjesë e masave të Planit të Veprimit të Strategjisë për Ndryshimet Klimatike të Qytetit të Shkupit.

2. Shkaqet për miratimin e Programit

Si problemi më i madh në fushën e mbrojtjes së mjedisit, me të cilin përballet Qyteti i Shkupit, është cilësia e cenuar e ajrit në qytet, veçanërisht grimcat partikulare (PM10 dhe PM 2.5). Një nga arsyet kryesore për emetimin e këtyre grimcave është ngrohja e shtëpive që nuk janë të lidhura me ngrohjen qendrore, kryesisht për shkak të djegies jo të plotë dhe të papërshtatshëm të druve të zjarrit, cilësisë së papërshtatshme të drurit dhe mënyrës së ruajtjes së tij dhe përdorimit të koftorëve të vjetër, të shkatërruar dhe teknikisht në gjendje të parregullt.

Përparimi teknologjik i pajisjeve të ngrohjes në vendet e zhvilluara bazohet në konceptin e zhvillimit të qëndrueshëm. Në segmentin e ngrohjes, kjo do të thotë përmbushjen e nevojave njerëzore pa i shkaktuar dëm mjedisit jetësorë. Në kërkim të burimeve të energjisë së pranueshme ekologjike, teknologjia e sotme po përpiqet të minimizojë konsumin e energjisë në amvisëritë dhe të maksimizojë kënaqësinë e blerësve që duan të jenë një hap para të tjerëve.

Si pajisjet shtëpiake më moderne për ngrohjen e amvisërive, janë ato pajisje që janë më ekonomike, ekologjike dhe që nuk përdorin lëndë djegëse fosile, përkatësisht pajisjet që arrijnë kënaqësinë maksimale dhe sigurojnë ngrohtësi. Këto pajisje më moderne për ngrohje bëjnë pjesë pompat e nxehtësisë ajër-ajër të ashtuquajtur kondicioner inverterë.

Pompat e nxehtësisë në shumë raste përfaqësojnë zgjidhjen më ekonomike për ngrohjen e shtëpive dhe të hapësirave tjera ku qëndrojnë njerëzit. Ata mund të hasen në performanse të ndryshme, shumë të thjeshta dhe të lira, por edhe në realizime komplekse dhe të shtrenjta, të cilat janë me kosto më efektive me kalimin e kohës dhe gjatë përdorimit. Pompat e nxehtësisë janë pajisje që marrin ngrohje nga një mjedis, kryesisht nga mjedisi rrethues (ajri, uji, dheu) dhe e kalojnë atë në mjedis në një nivel më të lartë të temperaturës (për ngrohje).

Parimi i funksionimit të pompës së nxehtësisë është i njëjtë me atë të ftohjes dhe kondicionerëve, por qëllimi kryesor i tyre është ngrohja dhe i njëjti i posedon po të njëjtat komponentë sikur edhe pajisja e frigoriferizimit ose klimatizimi. Dallimi është në kushtet (temperaturën) e punës. Pajisja ftohëse merr ngrohjen nga mjedisi që e freskon atë dhe e lëshon atë në mjedisin rrethues, kurse pompa e nxehtësisë merr ngrohjen nga mjedisi dhe e transferon atë në një nivel më të lartë të temperaturës për ngrohje. Ngrohja me pompë ngrohëse është me ekonomike. Për shembull, për energjinë e shpenzuar prej 1 kWh, fitohet energjia e ngrohjes prej 3 KWh, pasi që 2 kWh janë marrë nga mjedisi rrethues.

3. Llojet e pompave ngrohëse

Në bazë të mënyrës se si e kryejnë funksionin e tyre ekzistojnë disa llohe të pompave ngrohëse:

Pompa ngrohëse ajër – ajër

Pompa ngrohëse ajër-ajër merr nxehtësinë nga ajri përreth (i jashtëm) dhe e transferon atë në dhomën që ngrohet. Në të vërtetë të gjitha kondicionerët individualë që sot prodhojnë regjimin e ngrohjes janë pompa të nxehtësisë ajër-ajër, dhe si më të njohura dhe më ekonomike janë të ashtuquajturit kondicioner inverterë.

Te të njëjtit, elektromotori i kompresorit posedon një rregullim të rrotullimit me shpejtësi të ndryshueshme (të vazhdueshme) dhe idealisht i përcjell ndryshimet në ngarkesën e nxehtësisë së nevojshme për ngrohje, gjë që në praktikë vazhdimisht ndryshon gjatë ditës dhe sezonit. Nëse merret parasysh funksionimi i kondicionerit gjatë gjithë sezonit, atëherë faktori i ngrohjes sezonale për kondicionerët inverterë mund të jetë COP = 3.5 deri 5.1.

Megjithëse ato janë më të shtrenjta, diferenca në çmim shpejt anulohet për shkak të shpenzimit më të ulët të energjisë elektrike. Një avantazh tjetër është fillimi i tyre "i butë" (me fuqi të vogël elektrike) dhe për këtë arsye janë më pak të ndjeshëm ndaj defekteve.
Përfshirja e operimit punues të pompës së nxehtësisë ajër-ajër, varësisht nga prodhuesi, ndryshon nga -15 në -25 oC.

Çmimi i pompave të nxehtësisë ajër - ajër sillet nga 660 në 2,500 euro në varësi të prodhuesit, llojit - modelit të kondicionerit dhe madhësisë së hapësirës për ngrohje.

Pompa ngrohëse ajër - ujë

Te ky lloj të pompës për ngrohje, nxehtësia merret nga ajri i jashtëm, dhe më pas transferohet në një temperaturë më të lartë të kondensatorit në ujin e ngrohjes me një temperaturë deri në 55 ° C (te ato me temperatura të ulëta) ose 80 ° C (në ato me temperaturë të lartë).

Përkatësisht, kjo është e ashtuquajtura çiller me kondensator me ajër të ftohtë i cili mund të punojë si pompë ngrohjeje ajër - ujë me cikël të kthyeshëm. Tashmë të gjithë prodhuesit i ofrojnë çilleret me dy regjime: ftohje dhe ngrohje si opsion. Ato harxhojnë 3 deri 4 herë më pak energji elektrike në krahasim me bojlerët konvencional elektrik të cilët janë në përdorim masiv. Mund të përdoren edhe për ngrohje qendrore. Qarku operativ në punë tek pompat e ngrohjes ajër - ujë, varësisht nga prodhuesi, lëviz në korniza nga -15 deri -25 °C. Tek këto pajisje faktori energjetik mund të jetë COP = 3,5 deri 5,1.
Çmimi i pompave ngrohëse ajër - ujë lëviz nga 3.500 deri 8.000 euro varësisht nga prodhuesi, lloji dhe kapaciteti i pompës dhe madhësisë së shtëpisë. Instalimi i sistemit me trupa ngrohës (radiatorë, ngrohje nën dysheme ose fenkojler) janë shpenzime shtesë gjatë instalimit të sistemit.

- Pompa ngrohëse ujë - ujë

Tek kjo pompë ngrohjeje merret nxehtësia nga uji (ose indirekt nga toka) dhe dorëzohet në ujë për ngrohje qendrore. Më shpesh bëhet edhe për ftohje me cikël të kthyeshëm. Pompat ngrohëse ujë - ujë kanë faktor të lartë ngrohës (rreth 4). Por, instalimi i tyre është shumë i shtrenjtë. Uji nga i cili merret nxehtësia është nëntokësor (nga shpimi). Uji nëntokësor dhe uji me tuba nën tokë në një rreth të mbyllur marrin nxehtësi nga toka, për atë këto pompe ngrohëse emërtohen si gjeotermale. Pompat gjeotermale ngrohëse karakterizohen me efikasitet të lartë termik dhe në krahasim me llojin ujë - ujë është që burimi ngrohës ka temperaturë konstante pothuajse gjatë gjithë sezonit të ngrohjes pavarësisht nga kushtet e jashtme. Nga ana tjetër, pompat ngrohëse ujë - ujë janë shumë më të komplikuara për t'u realizuar dhe shumë më të shtrenjta veçanërisht shpimi i cili varet nga thellësia në të cilën gjendet uji nëntokësor. Tek këto pajisje faktori energjetik mund të jetë COP ≥4.

4. Përparësitë e pompave ngrohës
Dhënia e subvencioneve për furnizimin e pajisjeve bashkëkohore për ngrohje krijon kushte për numër më të madh të qytetarëve që të vendosin të investojnë mjete për një mënyrë të re për ngrohje, me të cilën do të zvogëlohet ndotja.
Të menduarit racional në pikëpamje për zvogëlim e ndotjes së ajrit, zvogëlimin e shpenzimeve për ngrohje dhe përmirësimi i komforit dhe komoditeti i qytetarit mund të sigurohet përmes furnizimit të kondicionerëve inverter për ngrohjen e shtëpive.
Përparësitë dhe tipari kryesor i këtij lloji të ngrohjes është ekonomizimi i tyre përkatësisht harxhimi i ulët i energjisë elektrike në krahasim me sistemet tjera të ngrohjes të cilat harxhojnë energji elektrike.
Kondicionerët inverter punojnë në princip me pompe ngrohëse, duke mundësuar efikasitet më të madh, përkatësisht duke dhënë më shumë ngrohje nga harxhimi i energjisë elektrike (për harxhimin e 1kW energji elektrike mund të fitohet edhe deri 4kW energji ngrohëse).
Teknologjia inverter është e bërë ashtu që puna e kompresorëve përshtatet në temperaturën e arritur përkatësisht kur arrin vlera e dëshiruar e temperaturës rrotullimet e kompresorit zvogëlohen dhe me këtë zvogëlohet edhe harxhimi. Kështu që në vend të harxhojë energji me fillim dhe me ndalim, inverteri e rregullon shpejtësinë e motorit të jetë më e vogël ose më e madhe (varësisht nga arritja e temperaturës) dhe punon në mënyrë më efikase për një periudhë më të gjatë. Me mirëmbajtjen e regjimit të përhershëm të punës të ashtuquajturin hapi i përhershëm inverteri e zvogëlon harxhimin e energjisë për 30 % në krahasim me kondicionerët klasik, përkatësisht arrihet efekti gjatë mirëmbajtjes të hapit ekzistues njësia vazhdon të punojë pa humbur energji.
Nëse do të kishit bërë paralele me shpenzimet e ngrohjes të një apartamenti me hapësirë prej 60 м2 për një sezon të ngrohjes në lidhje me ngrohjen me termo koftor, koftor me dru dhe kondicioner inverter do t’i fitonim llogaritjet e mëposhtme:

*Lloji i ngrohjes*	*Harxhimi i Energjisë*	*Shpenzimet financiare*
Termo koftor	10.920 kwh	Rreth 40.000,00 den
Koftor me dru	12 м3	Rreth 37.000,00 den
Kondicioner me inverter	4.580 kwh	Rreth 18.000,00 den

Të gjitha këto përparësi, kursimi i energjisë elektrike duke dhënë më shumë nxehtësi sesa harxhim të energjisë, zvogëlimi i ndotjes së ajrit të ambientit, rritja e komforit dhe komoditetit të qytetarëve e arsyeton masën për subvencionimin e kondicionerëve inverter.

Koeficienti i performancave tek pompat e nxehtësisë përcaktohet nga COP (koeficienti i performancës) dhe përfaqëson raport mes energjisë së harxhuar për fitimin e energjisë termike, për shembull nëse COP e pajisjes është 3,5 kjo do të thotë se për prodhimin e energjisë termike 3,5 Kwh pajisja ka harxhuar 1 Kwh energji elektrike. Sa më i lartë të jetë COP i pajisjes aq më i ulët është harxhimi i energjisë kurse energjia termike e fituar është më e lartë.

5. Qëllimi i Programit

Programi ka për qëllim arritjen e efekteve afatgjata për zvogëlimin e ndotjes së ajrit përmes edukimit dhe inkurajimit të popullsisë për shfrytëzimin e burimeve të ripërtërishme të energjisë, metoda energjetike më efikase për ngrohje/ftohje të shtëpive dhe mbrojtja e mjedisit jetësor dhe natyrës.

6. Mënyra e realizimit të Programit

Ndarja e subvencioneve do të vlejë vetëm për qytetarët vendbanimi i të cilëve është në territorin e qytetit të Shkupit, dhe e njëjta do të realizohet përmes zbatimit të aktiviteteve të mëposhtme:

Përgatitja e Rregullores për subvencionimin e qytetarëve për blerjen e pajisjeve bashkëkohore ngrohëse, kondicioner inverter për vitin 2019;

Krijimi i Komisionit për zbatimin e procedurës për subvencionimin e qytetarëve për blerjen e pajisjeve më bashkëkohore ngrohëse për vitin 2

019;

Shpallja e Thirrjes Publike për kompensimin e një pjese të shpenzimeve për blerjen e pajisjeve më bashkëkohore ngrohëse, në ueb-faqen e internetit të Qytetit të Shkupit dhe në mediumet e shkruara dhe elektronike;

Aplikim i qytetarëve për marrjen e subvencionit nëpërmjet plotësimit të formularit të përgatitur për këtë qëllim, i cili përmban të dhëna për personin që aplikon për thirrjen, adresën e banimit (objekti ku është instaluar pajisja e blerë) dhe të dhënat mbi llojin e stufës, lloji dhe sasia e lëndëve djegëse të përdorura para blerjes së pajisjes së re;

Kontrolli i aplikacioneve të arritura dhe dokumentacionit nga Komisioni i themeluar për këtë qëllim;

Kontroll i Komisionit në ndërtesën e banimit dhe ambientin në të cil

n është instaluar pajisja me qëllim për të përcaktuar besueshmërinë e blerjes dhe instalimit të pajisjes - para pagimit të subvencioneve;

Pagimi i subvencioneve

Krijimi i Komisionit për kontrollin, mënyrën dhe kushtet e përdorimit të pajisjes për ngrohje, për një periudhë 2 (dy) vjeçare pas pagimit të subvencioneve dhe

Mundësimi i kontrollit nga ana e Komisionit në objektin e banimit dhe ambientin në të cilin është instaluar pajisja, nga ana e aplikuesit të cilit i janë paguar subvencionet, dhe i njëjti të ketë mundësi të kryejë kontroll në 2 vitet e ardhshme pas përfundimit të thirrjes publike.

Pagimi i mjeteve do të kryhet në kontinuitet, sipas radhës së aplikacioneve të arritura, deri në përmbushjen e buxhetit për këtë qëllim. Qyteti i Shkupit, në varësi të dinamikës së ardhjes së aplikimeve, do të informojë publikun në mënyrë periodike për fondet e mbetura, deri në fund të thirrjes.

7. Kushte për pjesëmarrje në thirrjen publike për subvencionim

Gjatë shqyrtimit të kërkesave për subvencione, do të merren parasysh ato në të cilat aplikuesi ka plotësuar kushtet e mëposhtme:

ka depozituar formular të plotësuar për Thirrjen publike për ndarjen e subvencioneve për blerjen e pajisjes më të avancuar për ngrohje,

ka depozituar dëshmi se është banor i Qytetit të Shkupit, që konfirmohet me fotokopje të letërnjoftimit,

ka depozituar dëshmi në origjinal se është kryer blerja në vitin 2019 me llogari fiskale ose faturë me ekstrakt nga bankë afariste për pagimin e kryer,

ka depozituar fotografi të stufës me dru, naftë ose mazut të cilën e ka shfrytëzuar më parë,

ka depozituar fotokopje të llogarisë së transaksionit dhe

ka depozituar vërtetim për tatimin e paguar për objektin banesor deri në vitin 2018,

Gjatë kontrollit në terren, i cili do të zbatohet në mënyrë të detyrueshme për të gjitha kërkesat që do të plotësojnë kërkesat e kontrollit fillestar, aplikuesi duhet të mundësojë qasje në objektin dhe ambientin në të cilën përdoret, d.m.th. ku është montuar pajisja.

8. Mënyra dhe afati i paraqitjes

Blerësi i pajisjes për ngrohje, kërkesën për kompensimin e një pjese të shpenzimeve, së bashku me dokumentacionin e nevojshëm, duhet ta dorëzojë në një zarf të mbyllur në Qytetin e Shkupit në adresën "Ilinden" nr. 82, në arkivin e Qytetit të Shkupit (baraka 16), çdo ditë pune nga ora 08:30 deri në orën 15:00.
Afati për shpalljen e thirrjes publike është menjëherë pas hyrjes në fuqi të Programit për subvencionimin e qytetarëve për blerjen e pajisjeve bashkëkohore për ngrohje për vitin 2019 dhe do të zgjasë deri më 30.11.2019.

9. Financimi i Programit

Subvencionimi i qytetarëve në territorin e qytetit të Shkupit për blerjen e pajisjeve bashkëkohore për ngrohje për vitin 2019 do të financohet nga Buxheti i Qytetit të Shkupit për vitin 2019, programi R1, zëri 464, nënzëri 464990, në vlerë prej 20,000,000.00 denarë.
Mjetet do të përdoren për kompensimin e pjesshëm të mjeteve të qytetarëve të përdorura për blerjen e pajisjes më të avancuar për ngrohje, në vlerën prej 50% të vlerës së pajisjes, por jo më shumë se 15.000,00 denarë me tatimin mbi të ardhurat personale të përfshirë.

10. Realizues i Programit

Për realizimin e Programit për subvencionimin e qytetarëve për blerjen e pajisjeve bashkëkohore për ngrohje për vitin 2019, është ngarkuar Sektori për mbrojtjen e mjedisit jetësor dhe Sektori për çështje financiare.

11. Dispozita përfundimtare

Ky Program hyn në fuqi ditën e shpalljes në Lajmëtari zyrtar i Qytetit të Shkupit.